animal care center बरेच पशुपालक जनावरांसाठी मुरघास बनवून ठेवतात पण मुरघास तयार करत असताना योग्य ती काळजी घेतली जात नाही. त्यामुळे मुरघासामध्ये बुरशी तयार होते असा बुरशीयुक्त मुरघास जनावरांना खाण्यासाठी दिल्यास त्यांना विषबाधा होऊ शकते. मुरघास बनवताना कोणती काळजी घ्यावी याविषयी पुणे येथील पशुसंवर्धन आयुक्तालयाचे उपसंचालक वैरण विकास डॉक्टर गणेश देशपांडे यांनी माहिती दिली आहे ती माहिती समजून घ्या.
animal care center
मूरघास तयार करत असताना पशुपालक आवश्यक गोष्टींकडे दुर्लक्ष करताना दिसतात. त्यामुळे अनेक पशुपालक जनावरांना बुरशी लागलेला काळा पडलेला मुरघास खायला देतात. या बुरशी लागलेल्या मुरघासामध्ये बुरशीजन्य विषारी घटक असतात हे विषारी घटक जनावरांच्या शरीरावर आणि प्रजननावर परिणाम करतात. याशिवाय हे विषारी घटक दुधातून मानवी आरोग्यावर सुद्धा परिणाम करतात. हे लक्षात घेऊन गुणवत्ता पूर्ण मुरघास निर्मितीच्या तांत्रिक बाजू समजावून घेणं आवश्यक आहे.
👉 सविस्तर माहितीसाठी येथे क्लिक करा 👈
पाण्याचे प्रमाण
- खास चाऱ्यासाठी विकसित केलेल्या चारा वाहनांची मुरघास बनवण्यासाठी निवड करावी.
- मुरघास तयार करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या चाऱ्यातील पाण्याचे प्रमाण हा देखील एक महत्त्वाचा घटक आहे.
- चारा किंवा कुटीचा मुरघास तयार करायचा आहे त्यातील पाण्याचे प्रमाण सर्वसाधारण सरासरी 65 टक्के एवढा असावा.
- यापेक्षा जास्त पाणी असल्यास चारा किंवा कुटी दोन ते चार तास सुकू द्यावी आणि त्यातील पाण्याचे प्रमाण कमी झाल्यानंतरच मुरघास तयार करावा. animal care center
- चारा किंवा कुटीमध्ये गरजेपेक्षा जास्त पाणी असल्यास किंवा बाहेरून पाणी आत गेल्यास मुरघास सडतो.
पशुपालकांसाठी वैरण व पशूखाद्य योजना
हवाबंद परिस्थिती animal care center
- कुट्टी केलेला चारा हवाबंद परिस्थितीत मुरवन अत्यंत महत्त्वाच आहे.
- म्हणजे मुरघास तयार करत असताना चाऱ्याची कुटी अश्या प्रकारे दाब देऊन भरली पाहिजे की जेणेकरून त्यामध्ये थोडी सुद्धा हवा राहणार नाही.
- कारण आतमध्ये हवा राहिली तर बुरशी वाढते प्लास्टिक बागेमध्ये मुरघास तयार करत असताना सुरुवातीला कुट्टी चांगली दाबण्यात येते.
- पण जशी बॅग भरत येते तशी कुठे व्यवस्थित दाबली जात नाही तसेच बॅग बंद करताना संपूर्ण हवा काढून बॅक बंद केली जात नाही.
- बॅग बंद करत असताना थोडंसं जरी दुर्लक्ष झालं तरी बॅगमध्ये हवा राहून बुरशी तयार होते.
- अशावेळी बॅग बंद करताना शक्य असल्यास व्याक्युम पंपाने आतील हवा संपूर्णपणे बाहेर काढून घ्यावी.
गाय म्हैस गोठा अनुदान योजना साठी अर्ज सुरु; 100% अनुदान मिळणार
साठवण
- मुरघासाची गुणवत्ता टिकून राहण्यासाठी मुरघास तयार केल्यानंतर तो व्यवस्थित साठवूनही महत्त्वाच आहे.
- मुरघास उंच ठिकाणी ज्या ठिकाणी पाणी साठणार नाही तसंच बॅगवर छतावरचे पाणी ओघळणार नाही अशा ठिकाणी मुरघास साठवून ठेवावा. animal care center
- मुरघास बॅग उंदीर पुरतडणार नाहीत याची काळजी घ्यावी.
- बॅग पुरतडल्यास त्यामध्ये हवा जाऊन मुरघास खराब होऊ शकतो.
- त्यासाठी मुरघास बॅग जमिनीपासून तीन ते चार फूट उंचीवर लाकडी फळांच्या प्लॅटफॉर्मवर ठेवाव्यात.
- मुरघास बॅग साठवणुकीच्या ठिकाणी गिरीपुष्पाचे रोप लावावे तसेच पिंजरा, झिंक फॉस्फेट चा, वापर करूनही उंदराचा बंदोबस्त करता येईल.
किसान क्रेडिट कार्ड द्वारे शेतकऱ्यांना मिळणार 1 लाख 60 हजार रुपयांपर्यंत कर्ज
उत्तम प्रतीचा मुरघास कसा ओळखावा ? animal care center
- चांगल्या तयार झालेल्या मुरघासाचा आंबट असा वास येतो.
- चांगल्या मुरघासाचा रंग हिरवा किंवा तपकिरी असतो तर सामू 3.5 ते 4.5 असतो.
- तयार झालेल्या मुरघासातील पाण्याचे प्रमाण हे 65 ते 70% असावं.
- यापेक्षा वेगळा रंग किंवा वास असेल तर त्याची गुणवत्ता कमी असेल असे समजावे.
- याशिवाय जर खूप जास्त प्रमाणात मुरघास बनवत असाल तर मुरघासामधील अन्न घटकाचे प्रमाण तसेच जनावरांना खाऊ घालण्यास योग्य आहे किंवा नाही याची प्रयोगशाळेत तपासणी करून घ्यावी.
- पशुसंवर्धन विभागाच्या पशुखाद्य विश्लेषण प्रयोगशाळा गोखले नगर पुणे येथे मुरघासामधील अन्न घटकांची तपासणी करण्यात येते.
- भारतरत्न अटल बिहारी बाजपेयी राज्यस्तरीय रोगांवेशन संस्था औंध पुणे या ठिकाणी बुरशीचा प्रादुर्भाव तसेच विषवादाकारक पदार्थांची तपासणी ही करण्यात येते. animal care center
- मुरघास बनवताना जर अशा प्रकारची काळजी घेतली तर जनावरांना उत्तम प्रतीचा मुरघास देणं शक्य होईल.