Senior Citizen Act 2007 In Hindi जेष्ठ नागरिकांच्या काळजी आणि कल्याणासाठी सरकारने लागू केलेल्या मेंटेनन्स अँड वेल्फेअर ऑफ पेरेंट्स अँड सीनियर सिटीजन ॲक्ट 2007 म्हणजे आई वडील आणि ज्येष्ठ पालक किंवा नागरिक देखभाल आणि कल्याण कायदा 2007 ची सविस्तर माहिती. 29 डिसेंबर 2017 रोजी पार्लमेंट द्वारा पास करण्यात आलेला हा कायदा काय आहे, ज्येष्ठ नागरिकांच्या हितासाठी करण्यात आलेल्या तरतुदी कोणत्या, देखभाल खर्चासाठी चा अर्ज कसा भरायचा, हे सर्व जाणून घ्या या लेखाद्वारे.
Senior Citizen Act 2007 In Hindi
हा कायदा कोणाला लागू होतो
- हा कायदा मिनिस्ट्री ऑफ सोशल जस्टिस अँड एम्पॉवरमेंट गव्हर्मेंट ऑफ इंडिया भारत सरकारच्या सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण मंत्रालयाच्या पुढाकाराने अमलात आणलेला आहे.
- कायद्याच्या अंमलबजावणीसाठी शासनाने दिनांक 23 जून 2010 च्या अधिसूचनेद्वारे नियम पारित केलेले आहे.
- कायद्यानुसार फक्त तेच ज्येष्ठ नागरिक किंवा पालक त्यांच्या मुलांकडून किंवा नातेवाईकांकडून देखभाल खर्च क्लेम करू शकतात. 23/06/2010 ची अधिसूचना
- जे स्वतःच्या मालकीच्या मालमत्तेतून किंवा स्वतःच्या कमाईतून स्वतःची देखभाल करू शकत नाही.
- कायदा वय वर्ष 60 किंवा त्यापेक्षा अधिक असलेल्या जेष्ठ नागरिकांना आणि पालकांना लागू होतो.
- ज्यामध्ये ज्येष्ठ नागरिक किंवा पालक त्यांचे अठरा वर्षे पूर्ण असलेली मुले किंवा नातवंड आणि जर मुले नसतील.
- तर अठरा वर्षांवरील नातेवाईक जे त्यांच्या मालमत्तेचा वापर करत आहेत किंवा मालमत्तेचा वारसा घेऊ शकतात अशांच्या विरोधात देखभाल अर्ज दाखल करू शकतात.
- देखभाल खर्च किंवा मेंटेनन्स मध्ये अन्न वस्त्र निवारा आणि वैद्यकीय गरजांचा समावेश असतो.
- त्याचप्रमाणे वृद्ध व्यक्तींच्या जीवन आणि मालमत्तेच्या संरक्षणासाठी हा कायदा म्हणजे एक सोपी वेगवान आणि स्वस्त यंत्रणा आहे.
- हा कायदा भारताचे नागरिक भारताबाहेर राहणारे भारताचे नागरिक, जम्मू कश्मीर राज्य वगळता, संपूर्ण भारतभर लागू करण्यात आलेला आहे.
कलम-2- व्याख्या Senior Citizen Act 2007 In Hindi
- ज्येष्ठ नागरिकांसाठीचा हा कायदा सांगतो की अशी व्यक्ती जी ज्येष्ठ नागरिकांची नातेवाईक आहे.
- तसेच त्या व्यक्तीकडे पुरेशी साधना असून त्याचा ज्येष्ठ नागरिकाच्या मालमत्तेवर ताबा आहे.
- किंबहुना मालमत्तेचा वारसा त्याकडे असेल तर अशा व्यक्तीने ज्येष्ठ नागरिकांची देखभाल करावी.
- मुले किंवा नातेवाईक यांचे कर्तव्य आहे की आई आणि वडिलांच्या अथवा घरातील वयोवृद्धांच्या गरजा भागवणे जेणेकरून ते सामान्य जीवन जगू शकतील.
- जर अशी मुले किंवा नातेवाईक त्यांचे पालक किंवा जेष्ठ नागरिक सांभाळत नसतील तर पालक अथवा ज्येष्ठ नागरिक या कायद्यान्वये स्थापन केलेल्या न्यायाधीकरणाची मदत घेऊ शकतात.
- असे पालक किंवा जेष्ठ नागरिक न्यायाधीकरणासमोर अर्ज दाखल करू शकतात.
- आणि त्यांच्या मुलांकडून किंवा नातेवाईकांकडून देखभाल आणि इतर सवलतींचा दावा करू शकतात.
- असा अर्ज ज्येष्ठ नागरिक किंवा पालक स्वतः दाखल करू शकतात.
- किंवा अशी व्यक्ती अक्षम असल्यास इतर कोणत्याही व्यक्तीद्वारे किंवा त्यांनी अधिकृत केलेल्या कोणत्याही नोंदणीकृत संस्थेद्वारे संबंधित जिल्ह्याचे सहाय्यक आयुक्त समाज कल्याण यांकडे अथवा संबंधित जिल्ह्यातील विभागाचे विभागीय अधिकारी महसूल तथा अध्यक्ष जेष्ठ नागरिक न्यायाधिकरण यांकडे अर्ज दाखल केला जाऊ शकतो.
पाहा कायदा 2007 बद्दल संपूर्ण माहिती
कलम 5 – निर्वाह भात्यासाठी करावयाचा अर्ज
- स्वतः जेष्ठ नागरिक अथवा त्यांचे पालक यापैकी कोणीही
- जर जेष्ठ नागरिक अर्ज करण्यास सक्षम नसेल तर त्यांनी प्राधिकृत केलेली कोणतीही व्यक्ती अथवा संघटना अर्ज करू शकते.
- न्याधिकरण स्वतः (Suo Motu) अश्या प्रकरणात दाखल घेईल Senior Citizen Act 2007 In Hindi
जिल्हा नुसार पिटासीन अधिकारी अपील अधिकारी आणि देखबल अधिकारी या कायद्याअंतर्गत नेमलेल्या असून त्यांसमोर अर्ज सादर करावा लागतो, तुमच्या जिल्ह्यातील हे अधिकारी कोण व त्यांना संपर्क कसा करायचा.
तसेच देखभाल खर्च प्राप्त करण्यासाठी जेष्ठ नागरिकांनी अर्ज कसा भरायचा, अर्ज प्राप्त झाल्यानंतर न्यायाधिकरण प्रतिवादी मुले किंवा नातेवाईकांना नोटीस जाडी करून त्यांना त्यांचे उत्तर देण्यासाठीची वेळ देऊ शकते.
ती वेळ असेल अर्ज मिळाल्यापासून पुढील 90 दिवस आणि गंभीर परिस्थितीत अतिरिक्त कालावधी म्हणून एडिशनल 30 दिवस आहे, प्राप्त झालेल्या अर्जावर जेष्ठ नागरिक न्यायाधिकरणाकडे सुनावणी घेऊन त्याबाबत निर्णय घेण्यात येतो.
अर्ज करण्यासाठी 👀 👉 येथे क्लिक करा
कलम 11 चरितार्थ आदेशाची अंमलबजावणी Senior Citizen Act 2007 In Hindi
- न्यायाधिकरणास योग्य वाटेल असे आदेश पारित करून देखभाल खर्चाची रक्कम निश्चित करण्यात येते.
- कायदा कलम 9(2) प्रमाणे 10 हजार रुपयांपेक्षा जास्त असणार नाही.
- अर्ज निकाली काढून न्यायाधिकरण देखभालीसाठी मासिक भत्ता देण्यासंदर्भात अशा मुलांच्या किंवा नातेवाईकांच्या नावाने ऑर्डर काढा.
- जिथे देखभाल कर्जाचे रक्कम ऑर्डरच्या तारखेपासून देई असेल.
- जर अशी मुले किंवा नातेवाईक ज्यांना बरणपोषण किंवा देखबल खर्च देण्याचे निर्देश देण्यात आलेले आहेत.
- त्यांनी पुरेशा कारणाशिवाय न्यायाधिकरणाच्या आदेशाचे पालन केले नाही.
- तर न्यायाधिकरण त्यांच्याकडून दंड आकारण्याच्या पद्धतीने ध्येय रक्कम वसूल करण्यासाठी वॉरंट जारी करू शकतो.
- आणि अशा व्यक्तीला संपूर्ण किंवा प्रत्येक महिन्याच्या देखभाल खर्चाच्या कोणत्याही भागासाठी किंवा दाव्याच्या खर्चासाठी करावासाची शिक्षा होऊ शकते.
- कारण कायद्याअंतर्गत पालकांचा सांभाळ पालकांचा सांभाळ न करणाऱ्या पाल्यांना तीन महिने पर्यंत तुरुंगवास अथवा पाच हजार रुपयांपर्यंतचा दंड अथवा दोन्हीही शिक्षकांची तरतूद करण्यात आलेली आहे.
Application 📑 for Maintenance अर्ज
अर्ज कसा भरावा आणि कोणाकडे सादर करवा
- ज्येष्ठ नागरिक देखभालीसाठी चा अर्ज तेजा जिल्ह्यात राहतात किंवा जिथे त्यांचे शेवटचे वास्तव्य होते त्या जिल्ह्यातून अथवा त्यांची मुले किंवा नातेवाईक ज्या जिल्ह्यात राहतात तिथून करू शकतात अर्ज कसा.
- सोशल जस्टीस अँड स्पेशल असिस्टंट डिपार्टमेंटच्या अधिकृत वेबसाईटवर राज्यातील कोणत्या जिल्ह्यात कोणते अधिकारी नेमलेले आहे याची माहिती मिळते.
- वेबसाईट ची लिंक खाली दिलेली आहे त्यावर क्लिक करून या वेबसाईटवर आल्यानंतर सीनियर सिटीजन मेन्यू वर क्लिक करा. Senior Citizen Act 2007 In Hindi
- या स्क्रीनवर Tribunal या ऑप्शन वर क्लिक करा.
- याच पेजवर एप्लीकेशन फॉर मेंटेनन्सच्या लिंक वर क्लिक करून देखभाल खर्च मिळवण्यासाठीचा अर्ज तुम्हाला डाऊनलोड करता येईल.
- तसेच इथे प्रेसिंडिंग ऑफिसर म्हणजे पिटासीन अधिकारी च्या मेन्यू वर क्लिक केले तर राज्यातील प्रत्येक जिल्हा जिल्ह्यातील तालुक्यानुसार अधिकाऱ्यांची पदे आणि संपर्कासाठी फोन नंबर तुम्हाला मिळतील.
- या प्रकारे अपेलाईट ऑफिसर म्हणजे अपील अधिकाऱ्याची माहिती मिळते व मेंटेनन्स ऑफिसर म्हणजे देखभाल अधिकाऱ्यांची ही माहिती जिल्हा नुसार या ठिकाणी मिळते.
1 लिटरमध्ये 100 किलोमीटर जातात या स्वस्त गाड्या
ऑफलाइन अर्ज कसा भरायचा Senior Citizen Act 2007 In Hindi
अर्ज डाऊनलोड किंवा प्रिंट करण्यासाठी अधिकृत वेबसाईटची लिंक वर दिली आहे.
हा अर्ज ज्येष्ठ नागरिकांना चार स्टेजेस मध्ये भरायचा असतो.
1 – स्टेज :- जेष्ठ नागरिकांची स्वतःबद्दलची
2 – स्टेज :- ज्याच्या विरोधात अर्ज फाईल करायचा आहे जसे मुले नातवंड किंवा नातेवाईक थोडक्यात प्रतिवादी व त्यांची विचारलेली माहिती
3 – स्टेज :- जेष्ठ नागरिकांच्या मुलांचे जोडीदाराची आणि प्रॉपर्टीची सर्व माहिती भरावी लागेल
4 – स्टेज :- जेष्ठ नागरिक अर्जदाराचे डिक्लेरेशन
- सर्वप्रथम संपूर्ण नाव आणि पत्ता भरा
- पत्त्यामध्ये शहर राज्य पिनकोड व जेंडर आणि राष्ट्रीयत्व भरणे आवश्यक असेल
- त्याखाली नोकरी कुठे करत होतात किंवा शेवटचे प्रोफेशन काय होते त्याबद्दलची माहिती भरून त्याद्वारे कमावलेल्या शेवटचा पगार किती होता ते देखील भरा
- ज्याच्या विरोधात अर्ज फाईल करायचा आहे म्हणजे प्रतिवादी मुलं नातवंड किंवा नातेवाईक त्यांचे संपूर्ण नाव आणि पत्ता भरा
- तुमचे प्रतिवादीशी नाते काय ती माहिती भरून त्याच्या उदरनिर्वाचे साधन काय म्हणजे ऑक्युपेशन बद्दल माहिती द्या
- जर त्याच्या उत्पन्नाबद्दल काही अंदाज असेल तर तो भरा व त्याखाली प्रतिवादीच्या कुटुंबातील किती व्यक्ती त्यावर अवलंबून आहेत ती माहिती द्या
- यानंतर अर्जदाराच्या मुलांचा तपशील वैवाहिक जोडीदाराचा तपशील म्हणजे ती व्यक्ती मयत आहे वेगळी राहते किंवा अर्जदारासोबतच राहते तसेच कोणत्याही वैद्यकीय आहारावर आहात का ?
- त्यानंतर कोणकोणती मालमत्ता नावावर आहे जी मालमत्ता आहे त्याद्वारे काही उत्पन्न होत असेल तर ते या ठिकाणी भरा
- मालमत्ता सोडून दिलेले आहे किंवा नाही त्याची माहिती
- तसेच एखादी मालमत्ता ट्रान्सफर केली असेल तर Yes किंवा No ऑप्शन सिलेक्ट करून त्याखाली त्या मालमत्तेचा तपशील भरा Senior Citizen Act 2007 In Hindi
- नंतर जिथे मी माझ्या स्वतःच्या उत्पन्न बचत किंवा मालमत्तेतून स्वतःची देखभाल करण्यास असमर्थ आहे
- म्हणून प्रतिवादीकडून देखभाल आणि समर्थन आवश्यक आहे या डिक्लेरेशनवर ज्येष्ठ नागरिक अर्जदाराला वाचून सही करावी लागेल
- अर्ज संपूर्ण भरून तुम्हाला आवश्यक कागदपत्रांसोबत संबंधित अधिकाऱ्याकडे सादर करता येईल
- तर राज्यातील ज्येष्ठ नागरिकांना त्यासाठी तयार करण्यात आलेल्या या कायद्याची माहिती असणे आवश्यक आहे.