E Waste Recycling Machine मोबाईल, लॅपटॉप किंव्हा सोडून आणखी काही इलेक्ट्रॉनिक गॅजेट पडून आहे का या बंद पडलेल्या मोबाईल किंवा लॅपटॉपचं नेमकं काय करायचं हे अनेकांना माहीत नसतं पण तुमच्या घरी पडलेला हा ई कचरा तुमच्यासाठी एक नवीन बिजनेस करण्याची संधी असू शकते भारतात असा किती ई कचरा जमा झालाय आणि यामुळे देशात करोडो रुपये कसे कमवता येऊ शकतात जाणून घ्या खालील नुसार……
Table of Contents
इंडियन सेल्युलर अँड इलेक्ट्रॉनिक असोसिएशन आणि एक्सेंचर या दोन संस्थांनी याबाबत एक रिपोर्ट बनवलाय. त्याप्रमाणे भारतीय घरांमध्ये मोबाईल आणि लॅपटॉप मिळून तब्बल 20 कोटी इलेक्ट्रॉनिक डिव्हाइसेस पडून आहे. ई कचरा सर्क्युलर इलेक्ट्रॉनिक्स बिझनेस मॉडेलचा पाया या व्यवसायाचा आवक हा 25 पर्यंत वीस अब्ज डॉलर्स पर्यंत वाढू शकतो. विशेष म्हणजे हे बंद पडलेले मोबाईल आणि लॅपटॉप दुरुस्त करून पुन्हा विक्री करण्याच्या व्यवसायात 2035 पर्यंत सात अब्ज डॉलर्स कमावले जाऊ शकतात असं सुद्धा या रिपोर्ट ने म्हटल आहे.
भारत जगभरासाठी इलेक्ट्रॉनिक ‘वस्तू दुरुस्तीचं दुकान’ बनू शकतो ?
- E Waste Recycling Machine इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती प्रसारण तंत्रज्ञान मंत्रालयानुसार या व्यवसायामुळे पन्नास लाख नव्या नोकऱ्या तयार होतील.
- देशात इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी इंजिनिअरची कमतरता नाही.
- त्यामुळे भारत जगभरासाठी इलेक्ट्रॉनिक वस्तू दुरुस्तीच दुकान बनू शकतो.
- विकसित देशांच्या तुलनेत भारतात दुरुस्तीचा खर्चही कमी आहे.
- त्यामुळे इथे जगभरातना इलेक्ट्रॉनिक वस्तू दुरुस्तीसाठी येऊ शकतात अशी एक अशा आहे.
- एचसीएलच्या संस्थापकांपैकी एक असलेले अजय चौधरी म्हणतात की भारतासाठी ही मोठी संधी असेल.
- जगभरातल्या इलेक्ट्रॉनिक्स गोष्टी भारतात दुरुस्त व्हायला आल्या तर त्यांना परकीय चलन सुद्धा कमवता येईल.
अर्थव्यवस्थेला बळकटी मिळेल E Waste Recycling Machine
- एक एपिक फाउंडेशन आणि व्हीएलएस सोसायटी ऑफ इंडियाचे अध्यक्ष सत्या गुप्ता म्हणतात.
- जर आपण आपल्या इलेक्ट्रॉनिक्स वस्तू दुरुस्त करून परत वापरत असू तर अर्थव्यवस्थेत 30 टक्क्यांचा मूल्य जोडतो.
- म्हणजे जर तीन-चार वर्ष जुना असलेला मोबाईल तुम्ही दुरुस्त करून अजून एक वर्ष वापरला तर 30 टक्के परदेशी चलन वाचवतो.
- कारण आपल्याकडे बहुतांश मोबाईल आणि त्यांचे पार्ट्स हे आयात होतात त्यामुळे 33% ई कचरा कमी होईल.
- देशात पेट्रोल आणि सोनं सोडून सर्वाधिक आयात ही इलेक्ट्रॉनिक्स वस्तूंची होते.
- फेब्रुवारी 2021 ते एप्रिल 2022 या काळात 62.7 अब्ज डॉलर्सच्या इलेक्ट्रॉनिक वस्तूंच्या आयात भारतात केली गेले.
- भारताच्या परकीय गंगाजळीवर इलेक्ट्रॉनिक्स वस्तूंच्या आयातीचं मोठं ओझ आहे.
- आधीच आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च तेल आणि नैसर्गिक वायूंच्या किमती वाढतायेत त्यामुळे परकीय चलन जास्त खर्च होत आहे.
- भारतात मोबाईल लॅपटॉपच्या दुरुस्तीचा व्यापार वाढतोय त्यामुळे इलेक्ट्रॉनिक सामानाची आयात कमी होईल आणि परकीय चलन ही वाचेल.
‘Right to Repair’ काय आहे ?
- E Waste Recycling Machine भारतात ग्राहक व्यवहार मंत्रालयाने राईट टू रिपेअर पोर्टल बनवले आहे.
- हे पोर्टल वॉरंटीकाळात गॅजेट्स आणि गाड्यांच्या दुरुस्तीची सुविधा देत हे पोर्टल चालू आहे.
- आणि त्यावर सध्या इलेक्ट्रॉनिक डिव्हाइसेस गाड्या कृषी उपकरणांच्या वॉरंटीकाळात दुरुस्तीचा अधिकार मिळतो.
- यावर प्रॉडक्टची सर्विस अटी शर्ती आणि नियमांची सगळी माहिती मिळते.
- सध्या 17 ब्रांच हे ‘Right to Repair’ पोर्टल वर रजिस्टर आहे यात एप्पल, सॅमसंग, रियल मी, ओप्पो, एचपी, बोट, पॅनासॉनिक, एलजी, केंट, हवेल्स, मायक्रोटेक, लुमिनस, हिरो मोटोकॉर्प, आणि होंडा मोटरसायकल, असे वेगवेगळे ब्रांच आहे.
- जार तुमच्याकडे मोबाईल लॅपटॉप किंवा इतर कोणतीही इलेक्ट्रॉनिक गॅजेट्स जर पडून असतील तर ती फेकून देऊ नका.
- दुरुस्त करून वापरण्याचा विचार करा आणि याबाबत फारच स्वारस्य असेल तुम्ही खूपच सिरीयस असाल तर सर्क्युलर डिझाईन रिपेअर आणि रिसेल मध्ये एक व्यवसाय करण्याची संधी तुमच्याकडे आहे.
- अर्थात आ निर्णय घेताना तुमच्या आर्थिक सल्लागारांना जरूर विचारा.
